2019-04-03

Osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą i niezatrudniające pracowników musza się znowu mieć na baczności – tym razem chodzi o ubezpieczenia społeczne. Sąd Najwyższy w trzech kolejnych wyrokach uznał, że ZUS posiada pełne prawo kwestionowania wysokości składek, które płaci samozatrudniony. Najbardziej narażająca na działanie ZUS jest sytuacja, kiedy samozatrudniona po niedługim czasie od rejestracji zachodzi w ciążę i zgłasza się po zasiłek – najpierw chorobowy, następnie macierzyński.

Nowa linia orzecznicza ma być reakcją na nadużycia których dopuszczają się osoby rejestrujące działalność przede wszystkim w celach zabezpieczenia socjalnego. Działania te skutkują wyprowadzaniem pieniędzy z systemu ubezpieczeń społecznych, ponieważ taka osoba wpłaci dużo mniej pieniędzy ze składek niż sama otrzyma.

SN uznał, że „manipulacyjne zawyżenie podstawy wymiaru oczekiwanych świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego może być uznane za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego lub zmierzające do obejścia prawa ubezpieczeń społecznych”. Tym samym zmieniono poprzednio obowiązującą regułę, która odbierała ZUSowi prawo kwestionowania wysokości składek płaconych przez przedsiębiorcę.

Istnieją też stanowiska przeciwne. Wg. części ekspertów w sprawach ubezpieczeń społecznych ZUS chętnie przyjmie składkę w każdej wysokości wyższej niż minimalna, ale kwestionuje ją tylko wtedy, gdy staje się to dla niego niewygodne – czyli w momencie gdy jest zobowiązany do wypłaty świadczenia. Specjaliści zwracają uwagę również na niekonsekwentność w użyciu argumentu jakimi są zasady współżycia społecznego. Trudno bowiem o takich mówić w przypadku gdy przedsiębiorca nie zarabia, a dalej musi składkę zapłacić.

Naszym zdaniem podobnych orzeczeń oraz stosowania bardziej rygorystycznych praktyk będzie można spodziewać się w ubezpieczeniach społecznych coraz częściej. Zarówno sama instytucja jak
i władze naturalnie będą szukać rozwiązań na uszczelnienie tego systemu, który w demograficznych realiach naszego państwa będzie stał przed rosnącym (niestety) szeregiem problemów z płynnością.

Zobacz również:
Zwrot składek ZUS od pracownika w razie uznania umowy cywilnoprawnej za umowę o pracę.