Nowelizacja kodeksu pracy z dnia 1 grudnia 2022 r. oprócz pracy zdalnej wprowadziła także możliwość kontroli przez pracodawcę stanu trzeźwości pracowników. Przepisy te wejdą w życie 21 lutego 2023 r. Według dotychczas obowiązujących przepisów badanie trzeźwości było możliwe ale tylko za zgodą pracownika bądź na jego żądanie, a jeżeli pracownik odmawiał wyrażenia zgody konieczne było wezwanie policji. Pracodawca nie mógł więc samodzielnie kontrolować pracowników, pomimo iż obowiązek zachowania trzeźwości należy do podstawowych obowiązków pracowniczych.

Nowe przepisy art. 22^1c – 22^1h kodeksu pracy przewidują dwa rodzaje kontroli: prewencyjną oraz kontrolę w przypadku uzasadnionego podejrzenia pracodawcy. Analogiczne zasady postępowania będą również obowiązywały w przypadku kontroli na obecność innych środków o podobnym działaniu, zwłaszcza narkotyków.

Pracodawca może wprowadzić kontrolę trzeźwości pracowników, jeżeli będzie to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia. Kontrola będzie obejmować badanie przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego i nie będzie mogła naruszać godności oraz innych dóbr osobistych pracownika. Dodatkowo, na żądanie pracodawcy lub pracownika niedopuszczonego do pracy, badanie stanu trzeźwości przeprowadzi policja.

Zasady przeprowadzania kontroli trzeźwości muszą zostać określone w wewnątrz zakładowych źródłach prawa, to jest w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy. Konieczne jest samo wprowadzenie kontroli trzeźwości, określenie grupy lub grup objętych tą kontrolą oraz sposób jej przeprowadzania (w tym czas i częstotliwość). O wprowadzeniu kontroli trzeźwości, pracodawca informuje pracowników w sposób przyjęty u danego pracodawcy nie później niż 2 tygodnie przed rozpoczęciem jej przeprowadzania. Co oznacza, że dopiero po takim czasie możliwe będzie prowadzenie kontroli w zakładzie pracy.

Przepisy przewidują, że pracodawca nie będzie dopuszczał do pracy, jeżeli kontrola trzeźwości wykaże obecność alkoholu w organizmie pracownika wskazującą na stan po użyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości, albo zachodzi uzasadnione podejrzenie, że pracownik stawił się do pracy w stanie po użyciu alkoholu, albo w stanie nietrzeźwości lub spożywał alkohol w czasie pracy.