2019-01-09

Jedną z korzystnych dla podatników zmian jest nałożony na Krajową Administrację Skarbową obowiązek sporządzenia za podatnika rocznej deklaracji PIT. Podatnik nie będzie musiał rozliczać się samodzielnie, nie będzie musiał także dostarczać żadnych dokumentów, gdyż KAS automatycznie pobierze niezbędne informacje z własnych systemów informatycznych oraz z rejestrów zewnętrznych instytucji, a następnie wypełni deklaracje (w 2019 r. będą to jedynie deklaracje PIT-37 i PIT-38). Podatnik nie będzie jednak zobowiązany do pozostawienia swojego rozliczenia rocznego w rękach KAS – możliwe będzie dokonanie zmian w rozliczeniu lub całkowite jego odrzucenie i złożenie nowego zeznania podatkowego.

Wraz z początkiem 2019 r. podwyższona zostaje kwota wolna od podatku z 6600 zł do 8000 zł.

Od 1 stycznia 2019 r. zmianie ulegają także limity zwolnień podatkowych w zakresie świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (z 380 zł do 1000 zł), z byłego zakładu pracy dla emerytów i rencistów (z 2280 zł do 3000 zł) oraz dopłat do wypoczynku dzieci ze środków obrotowych (z 760 zł do 2000 zł).

Zmiany w podatku dochodowym od osób fizycznych dotkną także twórców – z jednej bowiem strony wzrasta limit przychodów uprawniający do skorzystania z 50% obniżenia kosztów uzyskania przychodu (wzrost do 85 528 zł rocznie), jednocześnie ograniczony zostaje katalog podmiotów, które mogą z obniżenia skorzystać. W kręgu zawodów wyłączonych znaleźli się analitycy, copywriterzy, geodeci, inżynierowie, projektanci, projektanci odzieży, tłumacze.

Jedną z najważniejszych zmian jest wprowadzenie tzw. exit tax – podatku od niezrealizowanych zysków kapitałowych, tj. od zysków, które zostałyby opodatkowane, jeżeli podatnik sprzedałby majątek w kraju lecz opodatkowane nie zostaną, gdyż podatnik postanowił przenieść swój majątek przed jego sprzedaniem lub swoją rezydencję podatkową do innego kraju. Szerzej na ten temat można przeczytać tu.

Dla wielu osób istotną zmianą jest uchylenie przepisu, który warunkował możliwość wspólnego rozliczenia PIT małżonków oraz osób samotnie wychowujących dzieci od złożenia deklaracji w terminie.

Wydłużony został okres na skorzystanie z tzw. ulgi mieszkaniowej z dwóch do trzech lat. Ulga mieszkaniowa to zwolnienie z podatku dochodowego osoby fizycznej, która uzyskała dochód z tytułu sprzedaży nieruchomości, jeżeli środki w ten sposób uzyskane zostaną wykorzystane na cele mieszkaniowe. Obecnie rozszerzona została także definicja pojęcia „cele mieszkaniowe”, bowiem wydatkami na nie są obecnie także wydatki na przebudowę lub remont lokalu niemieszkalnego.

W odniesieniu do opodatkowania dochodów z tytułu sprzedaży nieruchomości zmianie uległ także sposób liczenia 5-letniego okresu, w którym spadkobierca nabył lub wytworzył składnik majątku.

Nowością jest zakwalifikowanie przychodów ze zbycia wirtualnych walut do źródeł kapitałowych, jednakże nie łączy się ich z innymi przychodami kapitałowymi. Zostały one zatem opodatkowane stawką 19%.

Początek 2019 r. przyniósł także nowy podatek dochodowy dla najbogatszych – daninę solidarnościową, któremu podlegają osoby o rocznych dochodach przekraczających 1 mln zł. Zgodnie z nowymi przepisami podatnicy ci będą zobowiązani do uiszczenia podatku w wysokości 4% od dochodów powyżej 1 mln zł ze stosunku pracy, umowy zlecenia, odpłatnego zbycia akcji lub udziałów, z zagranicznej spółki kapitałowej oraz działalności gospodarczej.

Nowe regulacje w ustawie o CIT mają na celu dalsze uszczelnianie przepisów dotyczących „zagranicznej spółki kontrolowanej”, czyli podmiotów zagranicznych, od dochodów których podatnik posiadający rezydencję podatkową w Polsce płaci tu podatek dochodowy. Zmiany obejmują m.in. samo pojęcie „zagranicznej spółki kontrolowanej”, które zostało zastąpione przez pojęcie „zagranicznej jednostki kontrolowanej”, dzięki czemu przepisy odnoszą się obecnie także do fundacji, trustów (i innych podobnych podmiotów) oraz grup kapitałowych. Zmianie ulega także katalog sytuacji objętych omawianymi przepisami, do którego dołączone zostały zdarzenia przyszłe i niepewne, tj. prawo do uzyskania środków w związku likwidacją, prawo do otrzymania świadczenia pieniężnego lub niepieniężnego, w tym jego ekspektatywy, ekspektatywa uzyskania zysków zagranicznej jednostki wypracowanych lub uzyskanych w przyszłości.

Ponadto zmianie ulega sposób poboru podatku u źródła od tzw. dochodów pasywnych, do których zalicza się m.in. dywidendy, odsetki, należności licencyjne oraz od płatności za niektóre usługi niematerialne, tj. usługi doradcze, reklamy, zarządzania, know-how.

Od 1 stycznia 2019 r. w przypadku tzw. usług niematerialnych podatnicy mogą posługiwać się kopią certyfikatu rezydencji podatnika, przy czym tylko w odniesieniu do płatności nieprzekraczających 10 tys. zł w skali roku na rzecz danego podatnika. By podatnik mógł korzystać z kopii certyfikatu rezydencji konieczne jest, by informacje wynikające ze wspomnianej kopii nie budziły uzasadnionych wątpliwości w zakresie zgodności ze stanem faktycznym.

Istotne dla wielu przedsiębiorców zmiany dotyczą opodatkowania leasingu, nabycia oraz używania samochodów osobowych w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej. Wprowadzone zostało ograniczenie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu opłat z tytułu umowy leasingu operacyjnego, najmu oraz dzierżawy samochodów osobowych. Dotychczas nie występował żaden limit, natomiast obecnie do kosztów uzyskania przychodu można zaliczyć opłaty z ww. tytułów do wysokości maksymalnie 150 tys. zł. Od tego roku przedsiębiorcy nie będą już mogli zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu rat w pełnej wysokości, niezależnie od tego jakiego typu umowę zawrą oraz jakiej kwoty będzie dotyczyć.

Nowelizacja przewiduje podwyższenie limitu wartości samochodów osobowych, do którego możliwe jest odliczenie odpisu amortyzacyjnego z tytułu zużycia samochodu osobowego. Limit ten wynosi 150 tys. zł dla samochodów nie będących elektrycznymi oraz 225 tys. zł dla samochodów elektrycznych.

Zmianie uległ także limit składki ubezpieczenia samochodów osobowych, jaka może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów. Od początku 2019 r. podatnicy będą mogli zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatki z tytułu ubezpieczenia samochodu w takiej proporcji, w jakiej kwota 150 tys. zł pozostaje do wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia.

Bez ograniczeń można zaliczać do kosztów uzyskania przychodu wydatki związane z samochodem firmowym, jednakże jedynie tym, który jest wykorzystywany wyłącznie do celów działalności gospodarczej i tylko, jeżeli prowadzona będzie ewidencja przebiegu pojazdu. Wydatki na samochody wykorzystywane zarówno na cele działalności gospodarczej jak i prywatne można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu w 75%, natomiast wydatki na samochody w całości prywatne, które mimo to wykorzystywane są dla celów działalności gospodarczej można zaliczyć w 20% (bez konieczności prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu).

Wraz z początkiem roku wprowadzono dla małych podatników oraz podatników, których przychody w danym roku podatkowym nie przekroczyły 1,2 mln euro 9% CIT od dochodów innych niż dochody z zysków kapitałowych. W konsekwencji możliwe jest zaliczenie kwoty pożyczki lub wartości wierzytelności zaliczanych do przychodów należnych do kosztów uzyskania przychodu w przypadku wniesienia takiego zobowiązania jako wkład kapitałowy do spółki lub spółdzielni.

Na podatników PIT oraz CIT nałożona została nowa danina, tj. podatek od przychodów z budynków. Dotyczy ona podatników będących właścicielami lub współwłaścicielami wynajmowanych budynków, których łączna wartość początkowa przekracza 10 mln zł. Będą oni zobowiązani do uiszczenia podatku w wysokości 0,035% podstawy opodatkowania za każdy miesiąc.

Dla przedsiębiorców działających w obszarze B&R wprowadzona została nowa ulga – IP Box. Z ulgi będzie mógł skorzystać przedsiębiorca, który przeznaczy środki na badania i rozwój, opracuje nową technologię, do której będzie posiadał prawa własności intelektualnej, a wyniki badań podda komercjalizacji. W takiej sytuacji przedsiębiorca od dochodu z tytułu komercjalizacji badań zapłaci 5% podatek.

W zakresie podatku VAT wraz z początkiem 2019 r. weszły w życie zasady opodatkowania bonów (voucherów), które dotychczas nie podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT. Nowelizacja stanowi implementację dwóch unijnych dyrektyw. Bon, o którym mowa jest instrumentem, z którym wiąże się obowiązek jego przyjęcia jako wynagrodzenia lub części wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, w przypadku którego towary, które mają zostać dostarczone lub usługi, które mają zostać wykonane, lub tożsamość potencjalnych dostawców lub usługodawców są wskazane w samym instrumencie lub określone w powiązanej dokumentacji, w tym w warunkach wykorzystania tego instrumentu. Znowelizowana ustawa wyróżnia bony jednego przeznaczenia (tzw. SPV) oraz bony rożnego przeznaczenia (tzw. MPV). Zgodnie z nowymi przepisami emitent bonu jednego przeznaczenia jest obowiązany do odprowadzenia podatku VAT od pierwszego wprowadzenia bonu do obrotu, natomiast w przypadku bonów różnego przeznaczenia opodatkowaniu podatkiem VAT podlega faktyczne przekazanie towarów lub faktyczne świadczenie usług dokonane w zamian za bon różnego przeznaczenia przyjmowany przez dostawcę lub usługodawcę jako wynagrodzenie lub część wynagrodzenia.

Znaczące zmiany wprowadzono także w Ordynacji podatkowej. Mają one na celu przede wszystkim przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania.

Najważniejszą zmianą w tym zakresie jest wprowadzenie obowiązku raportowania schematów podatkowych, które mają lub mogą mieć wpływ na obowiązek podatkowy. Obowiązek ten ustawa nakłada przede wszystkim na radców prawnych, adwokatów, doradców podatkowych, którzy będą doradzać klientom w zakresie planowania podatkowego, ale też na samych podatników. Na przesłanie raportu do organu podatkowego zobowiązany podmiot będzie miał 30 dni od udostępnienia schematu podatkowego lub dokonania czynności związanej z wdrażaniem schematu podatkowego. Raportowaniu podlegać będą takie informacje jak spodziewana wysokość korzyści podatkowej oraz zastosowane przepisy prawa podatkowego. Za brak realizacji obowiązku w zakresie raportowania o schematach podatkowych przewidziana jest kara grzywny do 720 stawek dziennych (obecnie jest to ponad 20 mln zł). Co istotne dla podatników, mimo iż ustawa weszła w życie 1 stycznia 2019 r., to obowiązek raportowania dotyczy schematów krajowych w stosunku do których pierwszej czynności dokonano po 1 listopada 2018 r, a w przypadku schematów transgranicznych – po 25 czerwca 2018 r.

Ponadto do katalogu zobowiązań podatkowych dodano nową sankcję. Od 2019 r. w przypadku zakwestionowania cen transferowych, wydania decyzji przy zastosowaniu ogólnej klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania (GAAR), decyzji o odpowiedzialności płatnika i in. na podatnika nałożona zostanie sankcja w wysokości 10% kwoty niewykazanej podstawy opodatkowania (przy czym możliwe jest jej zwielokrotnienie w sytuacji, gdy kwota stanowiąca podstawę do ustalenia sankcji przekracza 15 mln zł lub jeżeli podatnik nie przedłoży dokumentacji cen transferowych).

Zwiększone zostały uprawnienia szefa Krajowej Administracji Skarbowej (KAS), który od 2019 r. może m. in. uchylić wydane dotychczas interpretacje podatkowe jeżeli poweźmie uzasadnione przypuszczenie, że do przedstawionego we wniosku o interpretację stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego zastosowanie powinny mieć klauzule o unikaniu opodatkowania.