Normą jest, że małżonkowie pozostają w ustroju wspólności majątkowej. Często bywa, że jednoosobową działalność gospodarczą (JDG) prowadzi tylko jeden z małżonków, a czynione w ramach tej działalności zakupy różnych dóbr, w tym nieruchomości, są dokonywane do majątku wspólnego. Rodzi się pytanie, czy w takim wypadku małżonkowi prowadzącemu działalność gospodarczą będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT uwidocznionego na fakturze zakupowej na firmę małżonka? Z nabywaniem nieruchomości łączy się często kwestia zwolnień przedmiotowych w podatku VAT oraz możliwość rezygnacji z takiego zwolnienia. Ponieważ kwestie te bywają przedmiotem sporów pomiędzy podatnikami a organami podatkowymi, klient (małżonek prowadzący JDG) za naszym pośrednictwem zwrócił się do Dyrektora KIS o wydanie indywidualnej interpretacji.

Dyrektor KIS w wydanej interpretacji w pełni podzielił stanowisko kancelarii.

Interpretację wydano w następującym stanie faktycznym.

Małżonkowie jako kupujący zawarli przedwstępną umowę wyodrębnienia i sprzedaży w zwykłej formie pisemnej, lokalu niemieszkalnego położonego w budynku wielolokalowym. W umowie przewidziano wpłatę zadatku przez kupujących na poczet przyszłej transakcji.

Wcześniej została wykonana dokumentacja inwentaryzacyjna lokalu, uzyskano zaświadczenie o samodzielności lokalu w rozumieniu ustawy o własności lokali.

Strony umowy złożyły w lutym 2023 r. wspólne oświadczenie do Naczelnika Urzędu Skarbowego o rezygnacji ze zwolnienia od podatku od towarów i usług w trybie art. 43 ust. 10 i 11 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT) oraz ponowiły, z ostrożności, to oświadczenie w akcie notarialnym w marcu 2023 r.

W małżeństwie klienta panuje ustrój ustawowej wspólności majątkowej. Oboje małżonkowie są polskimi rezydentami podatkowymi.

W lokalu będącym przedmiotem transakcji klient prowadzi działalność gospodarczą, a lokal był do tej pory wynajmowany mu na podstawie umowy najmu. Nabywany lokal będzie nadal wykorzystywany w celu prowadzenia działalności gospodarczej.

W związku z zawartą umową przedwstępną, kupujący zapłacili zadatek, na podstawie faktury wystawionej przez sprzedającą Spółkę na działalność gospodarczą klienta.

Na dzień składania ww. oświadczenia obie strony transakcji były zarejestrowanymi, czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług, przy czym żona klienta – przedsiębiorcy, nie prowadzi działalności gospodarczej.

Zakupiony lokal będzie wykorzystywany wyłącznie przez klienta w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, która jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Faktura zadatkowa z tytułu zakupu lokalu została wystawiona wyłącznie na klienta (w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej).

Dyrektorowi KIS zostały zadane następujące pytania:

1. Czy umowa wyodrębnienia i sprzedaży lokalu jest zwolniona od podatku VAT?
2. Czy strony umowy wyodrębnienia i sprzedaży lokalu mogły skutecznie złożyć oświadczenie o rezygnacji ze zwolnienia od podatku od towarów i usług w trybie art. 43 ust. 10 i 11 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług?
3. Czy małżonek w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej będzie mógł odliczyć podatek VAT od faktury zadatkowej i od faktury opiewającej na resztę ceny z tytułu transakcji zakupu lokalu, skoro nabył go wraz z żoną nieprowadzącą działalności gospodarczej?

Dyrektor KIS stwierdził, że okoliczności sprawy wskazują, że w odniesieniu do przedmiotowego lokalu doszło do pierwszego zasiedlenia w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy, bo od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży minął okres dłuższy niż dwa lata.

W konsekwencji, dostawa dokonana w ramach umowy wyodrębnienia i sprzedaży lokalu jest zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

W sytuacji, gdy wraz ze spółką sprzedającą klient podjął decyzję o rezygnacji ze zwolnienia od podatku, spełniając warunki z art. 43 ust. 10 i ust. 11 ustawy, to dostawa przedmiotowego lokalu, jest opodatkowana według właściwej stawki podatku VAT.

Wobec powyższego, strony, spełniając ww. warunki, o których mowa w art. 43 ust. 10 oraz 11 ustawy, mogły zrezygnować ze zwolnienia od podatku przy sprzedaży ww. lokalu i wybrać opodatkowanie tej dostawy, stosownie do art. 43 ust. 10 i ust. 11 ustawy.

Tym samym strony umowy wyodrębnienia i sprzedaży lokalu mogły skutecznie złożyć oświadczenie o rezygnacji ze zwolnienia od podatku od towarów i usług w trybie art. 43 ust. 10 i ust. 11 ustawy.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno w/w przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (m.in. sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi wystawionymi przez podmiot nieistniejący, wystawione faktury stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane lub potwierdzają czynności nieważne z mocy prawa itp.).

Wobec powyższego, w rozpatrywanej sprawie warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, będą spełnione, ponieważ klient jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT, a – jak wynika z opisu sprawy – zakupiony lokal jest i będzie wykorzystywany w działalności gospodarczej, która jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Równocześnie nie zaistniały w sprawie przesłanki negatywne, wynikające z art. 88 ustawy.

W konsekwencji, w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, klient będzie mógł odliczyć podatek VAT od faktury zadatkowej i od faktury opiewającej na resztę ceny z tytułu transakcji zakupu lokalu przez klienta i jego żonę (nieprowadzącą działalności gospodarczej).

Pełna treść interpretacji podatkowej>