2021-12-17

część II

poniżej kontynuujemy temat CITu estońskiego, tym razem o warunkach korzystania.

1. Podatek CIT estoński (dalej też: ryczałt od dochodów spółek i będziemy także zamiennie używać tej nazwy) jest fakultatywnym i alternatywnym sposobem opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych w stosunku do klasycznego CIT.

2. Dla ustalenia podstawy opodatkowania w ryczałcie nie stosuje się innych przepisów ustawy o CIT regulujących analogiczne kwestie, tj. w zakresie ustalenia dochodu, podstawy opodatkowania, stawki podatkowej. Stosuje się jednak inne przepisy ustawy CIT, regulujące odrębne obowiązki podatkowe, w zakresie cen transferowych, dochodów z odpłatnego zbycia walut wirtualnych, dochodów z niezrealizowanych zysków, czy w zakresie obowiązków płatnika i poboru podatku u źródła. Oznacza to, że przepisy regulujące te kwestie, znajdują zastosowanie również do podatników, którzy wybrali opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek.

3. Straty z lat poprzednich można odliczyć na specjalnych korzystnych zasadach tj. za dwa ostatnie lata poprzedzające wejście podatnika na CIT estoński np. poprzez korektę. Jeśli jednak podatnik nie będzie w tym systemie przez cztery lata, to straci prawo do rozliczenia straty i będzie musiał zapłacić podatek wraz z odsetkami.

4. Podatnik jest zobowiązany dokonać wstępnej korekty przychodów i kosztów uzyskania przychodów. Jest zobowiązany, na ostatni dzień roku podatkowego poprzedzającego pierwszy rok opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek:

• sporządzić informację o różnicach w przychodach i kosztach, które wynikają z ich odmiennej klasyfikacji dla celów prawa podatkowego oraz prawa bilansowego, wraz z informacją o podatku należnym
• sporządzić informację o dochodzie z przekształcenia, w kwocie odpowiadającej sumie nadwyżek wartości poszczególnych składników majątku, ustalonych dla wyniku finansowego netto zgodnie z przepisami o rachunkowości, na dzień przekształcenia, ponad ich wartość podatkową ustaloną na ten dzień wraz z informacją o podatku należnym
• wyodrębnić w kapitale własnym kwoty zysków niepodzielonych i kwoty zysków podzielonych, które odniesiono na kapitały, a które zostały wypracowane w latach poprzedzających pierwszy rok opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek,
• wyodrębnić kwoty niepokrytych strat, które zostały poniesione w latach poprzedzających pierwszy rok opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek.

Podatnik nie zapłaci podatku od dochodu z tytułu ww. korekty (opisanej w pierwszej kropce), jeśli będzie w systemie CIT przez cztery lata.

5. Podatnik, który dokonuje odliczeń (m.in. darowizny, ulga B+R, ulga na złe długi), traci odpowiednio prawo albo obowiązek do ich kontynuowania począwszy od pierwszego roku opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek.

6. Podatnik opodatkowany ryczałtem jest obowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz sporządzania sprawozdań finansowych na podstawie przepisów o rachunkowości w sposób, który zapewni prawidłowe określenie wysokości zysku (straty) netto, podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku.

7. Rokiem podatkowym podatnika opodatkowanego ryczałtem jest rok obrotowy w rozumieniu przepisów o rachunkowości. Rok obrotowy określa umowa, na podstawie której utworzono spółkę.

8. Opodatkowanie ryczałtem obejmuje okres bezpośrednio po sobie następujących 4 lat podatkowych, wskazany przez podatnika w zawiadomieniu o wyborze opodatkowania ryczałtem.

Opodatkowanie ryczałtem przedłuża się na kolejne okresy bezpośrednio po sobie następujących 4 lat podatkowych, chyba że podatnik złoży informację o rezygnacji z opodatkowania ryczałtem. Podatnik może również w dowolnym momencie zrezygnować z tej formy opodatkowania. Warunkiem jest jednak to, aby rezygnacja nastąpiła z końcem roku obrotowego (podatkowego). Nie jest dopuszczalna rezygnacja z ryczałtu w trakcie trwającego roku obrotowego (podatkowego).

9. Przy obliczaniu podstawy opodatkowania podatnik opodatkowany ryczałtem uwzględnia zdarzenia zaistniałe przed pierwszym rokiem opodatkowania ryczałtem, jeżeli rozliczenie tych zdarzeń jest kontynuowane zgodnie z przyjętymi przez tego podatnika zasadami rachunkowości.

Następuje zatem kontynuacja przyjętych przez podatnika zasad rachunkowości, np. stawki amortyzacyjne, rozliczanie międzyokresowe kosztów, etc. Kontynuacja operacji gospodarczych następuje według zasad przyjętych w księgach rachunkowych i nie wymaga modyfikacji w okresie opodatkowania ryczałtem, w związku ze zmienioną formą opodatkowania podatkiem dochodowym.

10. Opodatkowanie ryczałtem oznacza dla podatnika zmianę zasad w zakresie przedmiotu opodatkowania. Ustawa o CIT wprowadza w zakresie ryczałtu nowe kategorie dochodów (przedmiotu opodatkowania). Dochodów tych nie łączy się z dochodami opodatkowanymi według ogólnych zasad CIT.

Opodatkowaniu ryczałtem podlega 6 następujących kategorii dochodów:

1) dochód z tytułu zysku netto wypracowanego w okresie opodatkowania ryczałtem, w części przeznaczonej do podziału między wspólników lub na pokrycie strat powstałych w okresie poprzedzającym opodatkowanie ryczałtem,

2) dochód z tytułu ukrytych zysków,

3) dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą podatnika,

4) dochód z tytułu zmiany wartości składników majątku (w przypadku łączenia, podziału, przekształcenia podmiotów lub wniesienia przez osobę fizyczną w drodze wkładu niepieniężnego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części),

5) dochód z tytułu zysku netto w części niepodzielonej lub nieprzeznaczonej na pokrycie straty w okresie stosowania ryczałtu – w przypadku podatnika, który zakończył opodatkowanie ryczałtem,

6) dochód z tytułu nieujawnionych operacji gospodarczych.

11. Stawka ryczałtu zależna jest od wysokości przychodów osiąganych przez spółkę, tj. od posiadania statusu małego podatnika. W przypadku małego podatnika stawka CIT wynosi 10% podstawy opodatkowania. W przypadku pozostałych podatników stawka ta wynosi 20% podstawy opodatkowania. Podatek PIT od dywidendy wynosi natomiast 19%. Podatek ten ulega pomniejszeniu o odpowiedni wskaźnik procentowy należnego od spółki ryczałtu od dochodów spółek, który wynosi 90% dla małego podatnika i 70% dla pozostałych podatników. Efektywne opodatkowanie CIT + PIT łącznie wynosi 20% (mały podatnik) i 25% (pozostali podatnicy).

12. Do końca trzeciego miesiąca roku podatkowego podatnik jest obowiązany złożyć deklarację o wysokości dochodu osiągniętego za poprzedni rok podatkowy. Deklarację składa się urzędowi skarbowemu na urzędowym formularzu CIT-8E za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Termin zapłaty podatku jest uzależniony od przedmiotu opodatkowania ryczałtem. Najczęściej będziemy mieli do czynienia z ryczałtem od dochodu z tytułu podzielonego zysku i dochodu z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat, który należy wpłacić do 20. dnia siódmego miesiąca roku podatkowego.

13. Podatnik opodatkowany ryczałtem traci prawo do tego opodatkowania:

1. Z końcem roku podatkowego – w przypadku gdy podatnik złoży informację o rezygnacji z opodatkowania ryczałtem, w deklaracji CIT-8E składanej za ostatni rok stosowania ryczałtu.

Z końcem roku podatkowego, w którym podatnik nie spełnił któregokolwiek z warunków: struktura przychodów, minimalny poziom zatrudnienia.

Z końcem roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym:

a) podatnik nie spełnił któregokolwiek z warunków: bycie jedną ze spółek wymienionych wyżej w pkt 1, niesporządzanie sprawozdań finansowym zgodnie z MSR, nieposiadanie udziałów w innych podmiotach;

b) podatnik nie prowadził ksiąg podatkowych lub dane wynikające z ksiąg podatkowych nie pozwalają na określenie wyniku finansowego netto,

c) podatnik uczestniczył w szczególnych przejęciach innego podmiotu w drodze łączenia albo podziału podmiotów lub otrzymał wkład niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części lub zostanie przejęty przez inny podmiot (jeśli jednak wymienione podmioty będą na ryczałcie lub spełnione będą dalsze warunki, to do utraty prawa do opodatkowania ryczałtem nie zawsze dojdzie).

14. W przypadku rezygnacji przez podatnika z opodatkowania ryczałtem i powrotu do zasad ogólnych konieczne są korekty wysokości przychodu oraz kosztów uzyskania przychodów.

15. Na zakończenie okresu czteroletniego opodatkowania ryczałtem, zysk osiągnięty przez spółkę w tym okresie nie podlega automatycznie opodatkowaniu CIT estońskim.. Opodatkowanie to pojawi się gdy nastąpi podział zysków. Opodatkowanie podzielonych zysków spółki wypłaconych w okresie, gdy spółka już nie jest opodatkowana ryczałtem, ale pochodzących z podziału zysków spółki z okresu, gdy była opodatkowana ryczałtem od dochodów spółek nastąpi na takich samych zasadach, jak opisano w pkt 11 powyżej.

CIT estoński jest na tyle skomplikowany, że ministerstwo finansów wydało w listopadzie 2021 r. specjalny przewodnik będący zarazem objaśnieniem podatkowym w rozumieniu przepisów ordynacji podatkowej. Oparto na nim niniejszy artykuł.

Zainteresowany wejściem na CIT estoński? Skontaktuj się z kancelarią.

Pomożemy przystosować Twoją firmę do CIT estońskiego i skutecznie z niego korzystać.

Zobacz także:

• CIT estoński 2022. Wchodzisz? Część pierwsza.
• CIT estoński 2022. Wchodzisz? Cześć trzecia.